Sarcochilus hartmannii

F. Müller 1874
Podrodzina: Epidendroideae
Plemię: Vandeae
Podplemię: Aeridinae

 

Foto: © Wolfgang Wieser. Wszelkie prawa zastrzeżone. Opublikowano za zgodą autora.

Sarcochilus hartmannii


Synonim: Sarcochilus rubicentrum Fitzgerald. 

Występowanie:

Australia. Rosną w północno-wschodniej części stanu New South Wales (Nowa Południowa Walia), a także na bardzo ograniczonym obszarze wzdłuż wschodniego wybrzeża w okolicach Gympie w południowo-wschodniej części stanu Queensland i na południe do rzeki Hastings. Rosną prawie wyłącznie jako storczyki naskalne (litofity) na umiarkowanych wysokościach ok. 1000 m, zwykle na eksponowanych stanowiskach na głazach lub ścianach klifów w pobliżu strumieni, gdzie rozgałęziające się rośliny tworzą gęstą warstwę z korzeniami zagłębiającymi się w szczeliny wypełnione humusem.  

Klimat:

Skrajne zanotowane temperatury to 40°C i -2°C.
Średnia wilgotność około 60% przez cały rok.
Opady od 48 mm w okresie od stycznia do marca do 163 mm w lipcu.
Średnie temperatury (dzień/noc) od 16,4/5,8°C w styczniu do 25,8/16,9°C w lipcu.
Okres kwitnienia: Od stycznia do października, z maksimum w kwietniu.

Uwagi różne:

Okres kwitnienia podawany w danych klimatycznych pochodzi z doniesień hodowców. W środowisku naturalnym rośliny kwitną zwykle przy końcu zimy i wiosną. S. hartmannii jest w zasadzie uważany za łatwy w uprawie i w australijskich kolekcjach występują duże, od wielu lat uprawiane rośliny. Jednak ten gatunek, jak i S. fitzgeraldii, były zbyt intensywnie zbierane w naturalnym środowisku i w wielu miejscach doprowadziło to prawie do ich wyginięcia. 

Uwagi dotyczące hybryd:

W ostatnich latach, w ramach australijskiego programu hybrydyzacji, otrzymano ciekawe wyniki przy użyciu S. hartmannii jako jednego z rodziców i krzyżowaniu ich z innymi członkami podplemienia Sarcanthinae, takimi jak gatunki i hybrydy Phalaenopsis, Vanda i Ascocentrum. 

Informacje o roślinie i kwiatach:

Wielkość i typ rośliny:

Jest to storczyk naskalny o wzroście monopodialnym, osiągający do 50 cm wysokości. Natomiast uprawiane rośliny są małe i osiągają zaledwie 15 cm. Roślina wygląda jak miniaturowa Vanda, ale liczne boczne rozgałęzienia i nowe przyrosty pojawiające się przy podstawie tworzą gęstą, zwartą masę. 

Pseudobulwy/łodyga:

Brak.

Liście:

4-10. Z każdego centralnego pędu wyrastają duże, mięsiste liście z wyraźną teksturą, rowkowane, mogące osiągać długość 20 cm. Rośliny rosnące w bardzo jasnym świetle często są wyblakłe do żółtawo-zielonych. 

Kwiatostan:

Kwiatostan ma 6-25 cm długości. 1-4 czerwonawe, wyprostowane lub wygięte pędy kwiatowe wyrastają z pędu w pobliżu podstawy rośliny. 

Kwiaty:

5-25 w każdym kwiatostanie. Gęsto skupione kwiaty mają 1-3 cm średnicy. Kwiaty są w pełni otwarte z szerokimi płatkami obu okółków, które prawie zachodzą na siebie. Są one błyszcząco białe, zwykle mają czerwonawe kropki w środku kwiatu, ale niektóre klony są zupełnie białe. Warżka jest mała, a jej działki boczne mają czerwone paseczki i żółte zabarwienie. Choć kwiaty gatunków Sarcochilus nie są uważane za trwałe, to kwiaty S. hartmannii mogą pozostać w dobrej kondycji przez kilka tygodni, zwłaszcza jeżeli będą trzymane w chłodzie i przy mniejszej ilości światła. 

Tłumaczenie: Grażyna Siemińska


-----------------  U P R A W A  ----------------

Temperatura:

Roślina o umiarkowanych wymaganiach cieplnych, ale wymagająca chłodnych nocy w okresie spoczynku.

Średnia temperatura latem wynosi w dzień 26°C, a w nocy 16-17°C, dając amplitudę dobową rzędu 9-10°C. 

Światło:

20000-30000 luksów. Sarcochilus hartmannii wymaga tyle samo światła, co większość katlei. W siedlisku naturalnym przez ponad połowę dni w każdym miesiącu niebo jest bezchmurne, za wyjątkiem letniej pory deszczowej, kiedy to niebo jest bezchmurne tylko przez ok. 30% czasu. W uprawie światło powinno być utrzymywane na możliwie najwyższym poziomie, jaki rośliny są w stanie znieść, byle tylko nie doprowadzić do oparzeń liści. Eksponowane siedlisko naturalne wskazuje, że poziom światła jest stosunkowo wysoki. Należy jednak pamiętać, że przy wysokim poziomie światła bardzo ważne jest zapewnienie silnego ruchu powietrza i stosunkowo wysokiej wilgotności, aby zapobiec słonecznym poparzeniom tkanki liściowej. 

Podlewanie:

Latem i wczesną jesienią opady są umiarkowane do obfitych. Ich ilość następnie nieco obniża się od późnej jesieni aż to następnej wiosny, ale nie jest to prawdziwa susza. W okresie wzrostu uprawiane rośliny powinny tylko lekko przeschnąć przed kolejnym podlaniem. Niektórzy hodowcy zalecają podlewanie wyłącznie deszczówką, ale prawdopodobnie ma to znaczenie tylko na terenach, gdzie woda wodociągowa jest silnie zmineralizowana. 

Nawożenie:

Rośliny należy nawozić co tydzień 1/4-1/2 zalecanej dawki nawozu dla storczyków. Nawóz o dużej zawartości azotu jest korzystny w okresie od wiosny do połowy lata, a nawóz bogatszy w fosfor może być stosowany późnym latem i jesienią. Aby uniknąć gromadzenia się osadów mineralnych w okresie silnego nawożenia, zaleca się przepłukiwanie podłoża co kilka tygodni. Przepłukiwanie jest szczególnie ważne tam, gdzie woda jest silnie zmineralizowana.  Najpierw należy normalnie roślinę podlać aby rozpuścić nagromadzone sole, a po około godzinie przepłukać podłoże wodą w ilości równej dwukrotnej objętości pojemnika. 

Podłoże:

W uprawie najlepiej sprawdzają się koszyczki, płytkie pojemniki lub koszyczki do sadzenia cebulek wypełnione grubym, luźnym, szybko przesychającym podłożem. Natomiast McQueens (1992) zalecają raczej głębokie pojemniki z luźnym podłożem, takim jak piaskowiec, cegła lub kora z dodatkiem niewielkiej ilości mchu lub ziemi liściowej. Rośliny mogą być także mocowane na podkładkach, o ile możemy im zapewnić wysoką wilgotność powietrza i podlewanie co najmniej raz dziennie w czasie lata. W wypadku tak zawieszonych roślin, podczas suchych i gorących okresów niezbędne może być kilkakrotne podlewanie w ciągu dnia. Korzenie powinny być utrzymywane w chłodzie i w wilgoci, ale nie stale mokre. 

Wilgotność powietrza:

Około 60-65% przez cały rok. Hodowcy zalecają możliwie maksymalny ruch powietrza. 

Okres spoczynku:

Zimą średnie temperatury dnia wynoszą 16-21°C, a nocy 6-9°C, z amplitudą dobową 11-12°C. Opady w zimie w naturalnym siedlisku są niskie, ale właściwie nie ma tam zupełnie suchej pory. W uprawie w okresie zimowym należy znacznie ograniczyć podlewanie i nawożenie. Od połowy jesieni aż do pojawienia się wiosną nowych przyrostów rośliny powinny być podlewane co 2-3 tygodnie, a w międzyczasie, zwłaszcza przy słonecznej pogodzie, można rośliny wcześnie rano zamgławiać. Hodowcy wskazują, że rośliny pochodzące z naturalnego siedliska wymagają wyraźnych sezonowych zmian temperatury. W środowisku naturalnym najjaśniejsze dni występują w zimie. Zawsze kiedy zmniejsza się ilość wody, należy także zmniejszyć lub wyeliminować nawożenie.